NP Skadarsko jezero

O parkuNajveće jezero na Balkanu i ujedno jedini nacionalni park u kome dominiraju vodeni i močvarni ekosistemi.
Sjeverna močvarna obala (oko 20.000 ha) pruža idealne uslove za razvoj živog svijeta, a posebno za život ptica.
Na Jezeru živi, gnijezdi se, zimuje ili preseljava 281 vrsta ptica,
pa Jezero ima status Područja od međunarodnog značaja za boravak ptica (IBA) i nalazi se na svjetskoj listi vodenih staništa od međunarodnog značaja (RAMSAR).
U Parku živi 48 vrsta riba, 50 vrsta sisara (jedini vodeni predstavnik je vidra), brojni vodozemci, gmizavci i insekti.
Raznovrstan je biljni svijet kako u samom Jezeru tako i u njegovom okruženju, a u ljetnjim mjesecima livade lokvanja i vodenog oraška mogu se pružati kilometrima.
Skadarsko jezero ima bogatu istoriju i kulturu o čemu svjedoče brojni arheološki lokaliteti,
srednjovjekovni manastri i crkve, utvrđenja i narodna arhitektura (ribarska sela, stari mostovi, mlinovi i bunari).

Specijalni rezervati prirode:

Manastirska tapija
Pančeva oka
Crni žar

Flora i vegetacija – NP Skadarsko jezeroEkosistem Skadarskog jezera je izuzetno složen, submediteranskog tipa, sa dominacijom slatkovodnih i močvarnih biotopa naročito uz sjevernunu obalu,
ali i prisustvom šumošikara, gariga i kamenjara na južnim karstnim padinama, što sveukupno ukazuje na florističku i vegetacijsku raznovrsnost i bogastvo.

Zajednica algi Skadarskog jezera, odlikuje se ogromnom raznovrsnošću mikrofitskih i makrofitskih predstavnika,
kakva se javlja samo u tropskim i subtropskim akvatičnim sistemima.
Močvarna vegetacija zauzima veliki prostor uz severnu obalu i zalive.
Grade je zajednice flotantnih (žuti i bijeli lokvanj, kasoranja) i emerznih vodenih biljaka (trska, rogoz, ševar, žuka i dr.).
Submerzne vrste pojavljuju se ispod vode, naročito na plitkom i muljvito-peskovitom jezerskom dnu.
Vodoplavne šume – na plavnim terenima sjeverne obale egzistiraju različite vrste vrba, gradeći šumarke, a uz ušće Morače prostranu, gustu vrbovu šumu.
Dublje u kopno, na par lokaliteta, nalaze se stabla endemičnog skadarskog hrasta, zaštićenog kao rijetka i ugrožena vrsta.
Šumošikare, garige i kamenjari, bogati ljekovitim, aromatičnim i medonosnim biljem, i sa značajnim prisustvom endema, uveliko obogaćuju floristički diverzitet Nacionalnog parka.
Endemične vrste: skadarski hrast lužnjak, zanovijet, srpska ramonda, uskolisni zvončić, buhač, modro lasinje, nježna kockavica,
svilena žutilovka, Huterova papričica, dalmatinski i tomazinijev šafran, Grisebahova divlja lala, kuglasto devesilje…

Fauna – NP Skadarsko jezeroFauna Jezera je odlikuje se prisustvom velikog broja reliktnih i endemičnih biljnih i životinjskih vrsta.

U Skadarskom jezeru živi 48 vrsta riba od kojih su najbrojnije: ukljeva, krap, karaš, ljolja, brcak, klijen, jegulja, kubla, cipl, skakavica.

Zbog povoljnog geografskog položaja u mediteranskom regionu i klimatskih uslova, Skadarsko jezero ima raznovrsnu herpetofaunu.

Jezero sa širokom zonom vodene vegetacije i vodoplavnih livada, zatim prostorom uz potoke i vlažnim šumskim područjima,
predstavlja idealno stanište za veliki broj vodozemaca – locus classicus skadarske zelene žabe.

Faunu gmizavaca Skadarskog jezera i okoline čine sledeće vrste: šarka, obični smuk, barska belouška, sivi gušter, zidni gušter,
kopnena kornjača, kraški gušter, primorski gušter, blavor, poskok, šareni daždevnjak.

Zahvaljujući očuvanom ekosistemu Skadarsko jezero je “ptičji raj” za 280 vrsta ptica.

Za Skadarsko jezero najznačajnije su ptice močvarice: ćubasti gnjurac, kudravi pelikan, fendak,vranac, siva čaplja,
mala bijela i žuta čaplja, velika bela čaplja, riđoglava plovka, divlja patka, krža, glavoč, baljoška, vivak, prudnik ubojica,
obična muljača, carska šljuka, dugonogi prudnik, eja močvarica, vodomar, srebrnasti galeb, obična čigra, belobrada čigra.

Na Skadarskom jezeru je evidentirano pedeset vrsta sisara.

Tipično vodeni predstavnik sisara je vidra, a od sisara koji žive na kopnu: slijepa krtica, vjeverica, vodeni voluhar, vuk, lisica, tvor, lasica, divlja svinja.

Zaštićene vrste insekata koje naseljavaju Skadarsko jezero su: mrav, jelenak, nosorožac, lastin rep, jedarce.

Ekosistemi NP Skadarsko jezeroEkosistem Skadarskog jezera čini niz ekosistema nižeg reda, životnih zajednica i populacija živih bića, međusobno povezanih.
Veoma je značajan kao migratorna stanica, posebno za ptice selice.

Vodeni ekosistem

U vodene biotope ubrajaju se plitke slobodne vode Jezera i vrtače i vrulje, kao posebni biotopi jezera u Jezeru.
Primarna produkcija ovog ekosistema je fitoplankton i submerzna vegetacija.
Fauna karakterišu organizmi dna – bentos, 48 registrovanih vrsta riba (ukljeva, krap, jegulja, grgeč, kubla, skakavica, srebrni karaš i dr.), veliki broja plovuša, i grabljivica.

Ekosistem močvarne vegetacije

Zauzima veliki prostor uz sjevernu obalu Jezera i zalive, čine ga flotantna i emerzna vegetacija.
Ovdje život buja preko čitave godine. Intenzivna sekundarna produkcija karakteriše se masovnim prisustvom svih razvojnih stupnjeva insekata, račića, mekušaca i vodozemaca.
Njima se hrani riblja mlađ, jer je ovdje mrestilište većeg broja riba i gnjezdilište i hranilište mnogih plovuša.
Od flotatnih biljaka izdvajaju se bijeli lokvanj, žuti lokvanj i vodeni orašak, a od emerznih trska, rogoz, žuti iris i dr.)

Ekosistem vodoplavnih šuma i livada

Biotop vodoplavnih šuma i livada nastavlja se neposredno na biotop močvarne vegetacije.
Vrbove šume predstavljaju nekadašnje granice parcela, dok se pravi šumski kompleksi Manastirska tapija, nalazi na ušću Morače.
Slobodne površine između vrba obrasle su travnatim zajednicama, koje su na nižim položajima tipično hidrofilne.
Biotop je dio godine pod plitkim vodama, a u ljetnjem periodu suv. Zona je značajna u prvom redu kao hranilište i gnjezdilište čaplji i ptica iz porodice vrana i sitnih pjevačica.

Ekosistem šuma i šumo-šikara

Ovaj biotop je razvijen na padinskom krečnjačkom obodu Jezera.
To je uglavnom zajednica bjelograbića sa hrastom, divljim narom, dračom i dr.
Ovaj biotop je degradiran, jer su šume svedene isključivo na panjače, a veći dio prostora zauzimaju šikare bjelograbića.
Fauna biotopa se odlikuje prisustvom krupne divljači (divljih svinja i srna), a od ptica značajne su šumske grabljivice.

Ekosistem gariga i kamenjara

Biotop gariga i kamnjara razvijen je na dijelu prostora gdje i biotop šuma i šumo-šikara, i predstavlja krajnji stepen degradacije vegetacijskog pokrivača.
Karakteriše ga zajednica Stipo-salviatum, sa prostranim površinama obraslim pelimom.
Bliže Jezeru, a posebno na ostrvima, nalaze se rijetki ostaci makije koja je tu bila razvijena. Te ostatke sada odlikuju hrast crnika i lovorika.
Fauna ovog biotopa je bogata endemskim oblicima gmizavaca i insekata. Brojne su i populacije mediteranskih ptica.
Iako predstavlja degradirano stanje, biotop ima veliku ulogu u sprečavanju erozije, koja se javlja svuda gdje je stanje ispašom i branjem ljekovitog bilja jače narušeno.
Krajnji stepen degradacije je sterilni kamenjar.

Kultura – NP Skadarasko jezeroRaznoliko i bogato kulturno – istorijsko nasljeđe: arheološka nalazišta, utvrđenja, srednjevjekovni manastiri, crkve,
tradicionalno seosko graditeljstvo, kao i značajno duhovno stvaralaštvo, ukazuju da je region Skadarskog jezera tokom vremena bio važno istorijsko, privredno i kulturno središte.

Od mnoštva arheoloških lokaliteta u priobalju Jezera, dosadašnja iskopavanja svode se na par nalazišta iz ilirsko-helenističkog i rimskog perioda,
i nekoliko djelimičnih istraživanja na srednjevjekovnoj sakralnoj arhitekturi.

Najznačajniju i najreprezentativniju kulturno-istorijsku vrijednost Nacionalnog parka karakterišu manastiri iz XIV i XV vijeka
iz doba vladavine Balšića i Crnojevića i fortifikacioni kompleksi iz perioda osmanske dominacije.

Specifična narodna arhitektura – stare ruralne cjeline, pojedinačni primjeri ribarskih i stambenih objekata, kamenih mostova i mlinova na vodotocima rijeka,
potvrđuju kulturni pejsaž od posebne graditeljske vrijednosti.

Značajna zaostavština Skadarskog jezera odnosi se i na pokretna kulturna dobara – arheološke nalaze, manuskripte, ikone u stalnim muzejskim postavkama,
kao i na raznovrsne upotrebne predmete tradicionalnog stvaralaštva u posjedu lokalnog stanovništva.

Istorija – NP Skadarsko jezeroPrve etničke grupacije na pitomom i plodnom prostoru Skadarskog jezera vezuju se za gvozdeno doba i ilirsko pleme Labeate, po kojima je Jezero dobilo ime Lakus Labeatis.
Sjedište velike ilirske države, po pretpostavkama arheologa najvjerovatnije je bilo u zoni Skadarskog jezera, u arealu sela Mataguža,
u kojem je značajnu ulogu imala labeatska civilizacija od IV do I vijeka p.n.e.

Od sredine II vijeka p.n.e. Ilirima su ovladali Rimljani, koji za vrijeme svoje vlasti na ovom prostoru grade brojna naselja i kvalitetnu infrastrukturu.
Od početka VII vijeka, oblast Skadarskog jezera naseljavaju slovenska plemena.

Basen Skadarskog jezera bio je centar Dukljansko-zetske države, što potvrđuju i ovdašnje vladarske prijestonice – Duklja, Krajina, Papratna, Skadar, Žabljak.

U doba Vojislavljevića od IX do XII vijeka Zeta se izborila za državnu i crkvenu nezavisnost.
Sa vladavinom Nemanjića od XII – XIV vijeka, katolička tradicija počinje da ustupa mjesto pravoslavlju.

Oko 1360. godine javlja se nova dinastija Balšići, koji će Zetu odvojiti od centralne srpske vlasti, osamostalti je i proširiti teritorijalno.
Početkom XV vijeke na prostoru Gornje Zete gospodari Crnojevići stvaraju novu državu koja se sve češće naziva Crna Gora.
Početkom XVI vijeka, padom Crnojevića, Crna Gora je pripojena Skadarskom sandžakatu.

U XVI i XVII vijeku, u periodu vladika iz raznih plemena, i narednom dvjestagodišnjem usponu Crne Gore pod dinastijom Petrović-Njegoš,
Skadarsko jezero će biti stalno poprište između Crnogoraca i Turaka. Berlinskim ugovorom 1878. godine Crna Gora dobija polovinu Jezera.
U želji da zagospodare cijelom njegovom teritorijom, Crnogorci 1912/14. godine osvajaju staru zetsku prijestonicu Skadar, koji je posredovanjem velikih sila dodijeljen Albaniji.

O ratnim okršajima iz Drugog svjetskog rata, na širem prostoru Jezera svjedoče brojni spomenici i spomen obilježja borcima i rodoljubima ovog kraja.

Arheologija – NP Skadarsko jezeroU brdovitom pojasu Jezera, u pećinama i okapinama, pronađeni materijalni ostaci svjedoče da početak ljudskog života na ovim prostorima potiče još od najstarijih praistorijskih epoha.

Metalno doba karakterišu nadgrobni spomenici tumuli, kameni oko Humskog zaliva i zemljani u atarima sela Mataguža i Gornjih Vukovaca.
Ilirsko-helenističkom i rimskom periodu, od sredine III – I v.s.e. pripadaju gradine Samobor u Hotskom zalivu i Balšin grad kod Ponara.
Iz istog perioda su zakonom zaštićeni arheološki lokaliteti Oblun u Gornjem blatu,
nekropola Vele ledine u starom Gostilju i Mljace u Matagužima sa lokacijama Crkvine, Ćurići i Kremenjača.

Periodu antike pripisuju se Ploča blizu izvora Vitoja u Humskom zalivu, Kirza kod Sukuruća, Mala Mrka kod Mataguža, Durovina blizu Gostilja.

Srednjevjekovna arheologija zastupljena je u većem broju nekropola, utvrđenja, manastirskih kompleksa i crkava.
Među njima su evidentirani i neistraženi lokaliteti oko Gornjeg blata – Skupo, Kosmača, Sinjac, Ćelija goljemadska, Plavnica u Zeti i Ćafkiš kod Vuksan Lekića u Malesiji.

Značajan arheološki pokretni materijal, do kojeg se došlo tokom dosadašnjih istraživanja, veliki broj metalnog nakita, keramičkih posuda,
ratne opreme, novca, nalazi se na stručnoj obradi i prezentaciji u Centru za arheološka istraživanja Crne Gore,
Muzeju Podgorice i Zavičajnom muzeju u Baru. Dio nalaza sa prostora Malesije smješten je u Samostanu u Tuzima.

Spomenici kulture – NP Skadarsko jezeroMeđu zakonom zaštićenim nepokretnim kulturnim dobrima, u granicama Nacionalnog parka nalazi se šest manastira, četiri tvrđave i tri profana spomenika.

Manastirski kompleksi su najznačajnije sakralne cjeline, nastali u periodu od XI – XIX vijeka.
Najstariji su Prečista krajinska kod Ostrosa iz XI vijeka iz doba Vojislavljevića i nemanjićki manastir Sv. Nikole na Vranjini iz XIII vijeka.
Na ostrvcima, pored krajinske obale, Balšići podižu manastire sa skromnim grobnim crkvama krajem XIV i početkom XV vijeka Starčevo, Bešku i Moračnik, sa crkvama trolisne osnove.

Arhitektonski kompleksi Crnojevića iz druge polovine XV vijeka su utvrđeni grad Žabljak Crnojevića, Manastir Kom i Obod – Riječki grad.

Zbog prostorne, duhovne i istorijske povezanosti, vrijedni su pomena tri crmnička manastira u zaleđu Jezera – Orahovo, Donji Brčeli i Gornji Brčeli,
nastali u periodu od XV – XVIII vijeka.

Svi manastiri u regionu Skadarskog jezera danas su aktivni duhovni centri, osim Prečiste Krajinske koji je u ruševnom stanju.

Kule i tvrđave na Skadarskom jezeru podignuti su u periodu od XIV do XIX vijeka. Sa moćnim bedemima i kulama na stjenovitim uzvišenjima, imale su izvanredan strateški položaj.
U ratnim okršajima između Crnogoraca i Turaka, činile su povezani sistem odbrane Jezera.

Narodno graditeljstvo – NP Skadarsko jezeroRaznovrsna i specifična ruralna arhitektura posebno je značajna vrijednost tradicionalnog graditeljskog nasljeđa u arealu Jezera.

Autentično stambeno graditeljstvo karakterišu kamene kuće zbijenog i razbijenog tipa.
To su kuće ”prizemljuše”, sa dvovodnim krovom i jednom ili dvije prostorije,
zatim kuće na dva ”boja” sa spratom i podrumskom prostorijom i izdužene svoltane građevine sa konobom i prostranom popločanom terasom.

Značajna su i brojna ribarska naselja na samoj obali Jezara, sa kućama koje su služile za smještaj ribolovnog alata i soljenje ulova,
kompleksi mlinova i kamenih mostovi na vodotocima rijeka, popločane seoske staze i pojedinačni primjeri gumna, pojila, bunara, razbacanih po cijeloj Crmnici i Riječkoj oblasti.

Istorija plovidbePrvi pisani podaci o plovidbi po Skadarskom jezeru potiču još iz 167. g.p.n.e. kada je ovim prostorima vladao ilirski kralj Gencije.
U davna vremena po Jezeru se plovilo primitivnim sredstvima trupinama, izdubljenim od jednog debla drveta, šuljicama i čunovima pokretanim veslima,
a nešto kasnije lađama s jarbolom na jedra.

Lađe za plovidbu po Jezeru i rijeci Bojani, pravili su vješti lokalni majstori, naročito Krajinjani i Širočani, koristeći autohtono drvo kestena, murve, košćele i hrasta.
Služile su za prevoz tereta i ljudi i ribarenje okolnom stanovništvu, a često i u borbama za odbranu od brojnih osvajača.

Pojava parobroda polovinom XIX vijeka i razvoj brodarstva na Jezeru uticao je na smanjenje i nestanak lađa.
Krajem XIX vijeka počinju da plove i prve crnogorske jahte i parobrodi knjaževske porodice Petrović.

Glavne luke bile su u Virpazaru, Lipoviku, Plavnici i Skadru. Prvu redovnu putničko-teretnu liniju na Jezeru započeo je parobrod Žabljak 1885. godine.

U cilju uspostavljanja redovnog saobraćaja, osamdesetih godina XIX vijeka, osnivaju se i smjenjuju akcionarska brodarska društva,
koja su raspolagala parobrodima i raznim plovilima na motorni pogon, podesnim za saobraćaj po Jezeru.

Izgradnjom drumske i željezničke pruge preko Jezera, šezdesetih godina prošlog vijeka, postepeno se smanjuje brodski prevoz.
Ubrzo, sa likvidacijom brodarskog preduzeća „Galeb“ 1981. godine, poslije 96 godina ugašen je redovan putničko-teretni saobraćaj po Skadarskom jezeru.

Centar za posjetioce NP Skadarsko jezeroCentar za posjetioce Vranjina – kroz karakteristične eksponate faune, flore, kulturnog nasljeđa, audio i video prezentacija,
predstavljene su prirodne i kulturne vrijednosti nacionalnih parkova Crne Gore.

Sadržaji Centra su: galerija sa eksponatima prirode, reljefi nacionalnih parkova Crne Gore, etno soba, sala za projekcije i suvenirnica.

e-mail: npskadarskojezero@nparkovi.me

Centar za posjetioce Virpazar – u Centru su na interaktivan način predstavljene turističke aktivnosti u Parku, sa posebnim naglaskom na vinske, pješačke i biciklističke staze.

Pješačenje NP Skadarsko jezero
pjesacenje_SJPješačenje je aktivnost za sve uzraste. Šetnja kroz prirodu koja se budi u proljeće, raj za sve one koji cijene mir i tišinu, opuštajući odmor.
Ljubiteljima pješacenja na raspolaganju su desetine kilometara oznacenih staza, od malo zahtijevnih do teško prohodnih.
Kretanjem po markiranim stazama upoznajte sakrivene detalje i sa vidikovaca dozivite spektakularne pejzaze.
Staze su markirane i označene, pa ih posjetioci mogu sami koristiti. Nacionalni park preporučuje angažovanje obučenog interpretatora, a za veće grupe i dva.

Mapu sa ucrtanim stazama možete kupiti u svim Centrima za posjetioce NP Skadarsko jezero koji se nalaze na Vranjini i Virpazaru. Cijena mape je 4 €.

U ponudi su 9 pješačkih i 2 edukativne staze.

Edukativne staze
Pješačka staza Ceklinskim putevima Rvaši – Mala Bobija
Pješačka staza Centralni Vidikovac Skadarskog jezera
Pješačka staza Dolinom rijeke Orahovštice
Pješačka staza Ekološko–rekreativna staza Obod
Pješačka staza Koritom rječice Sutorman
Pješačka staza Obalom Krajine kroz maslinjske
Pješačka staza Starim karavanskim putem Komarno – Rijeka Crnojevića
Pješačka staza Vidikovac Zekova glava
Pješačka staza Zabeš – Godinje

Biciklizam NP Skadarsko jezero
biciklizam_SJNa prostoru NP Skadarsko jezero uređeno, markirano i označeno je 5 biciklističkih staza i 2 staze za planinski biciklizam.

Biciklističke staze:
Rijeka Crnojevića – Virpazar – Ckla
Rijeka Crnojevića – Karuč
Virpazar – Crmničko polje – Virpazar
Virpazar – Limljani – Boljevići – Virpazar
Virpazar – Sutorman – Bar
Staze za planinski biciklizam:
Dodoši – Žabljak Crnojevića
Virpazar – Orahovštica (Opački most)

KrstarenjeKrstarenje Skadarskim jezerom pruža uživanje u prirodnim ljepotama Jezera, njegovim močvarnim obalama prekrivenim trskom,
lokvanjima i kasaronjom, mnogobrojnim ostrvima – goricama i kulturno-istorijskim spomenicima.
Prelijepe, skrivene plaže i kupanje u Jezeru sastavni su dio ove avanture. U turističkoj ponudi je i vožnja tradicionalnim drvenim čamcima – čunovima.

Krstarenje Jezerom vrši se u organizaciji licenciranih preduzetnika. Brodovi polaze sa pristaništa u Vranjini, Virpazaru i Plavnici.

Pojedini preduzetnici angažuju interpretatore za prirodne i kulturne vrijednosti. Ukoliko brod ili grupa ne posjeduju svog interpretatora, odnosno vodiča, moguće ih je angažovati.

NP Skadarsko jezero – Sportski ribolovSportski ribolov je prava atrakcija na Skadarskom jezeru za ribolovce koji imaju priliku da okušaju sreću i ulove neku od mnogobrojnih vrsta riba.
Preporučujemo da je uhvatite i vratite Jezeru.

Tri najpopularnije vrste riba su: šaran, ukljeva i jegulja.

Info: Za sportski ribolov na Skadarskom jezeru potrebna je dnevna ili godišnja sportsko-ribolovna dozvola,
koja se može kupiti u prostorijama Nacionalnog parka na Vranjini i centrima za posjetioce. U periodu od 15.marta – 01.juna ribolov je zabranjen!

Nacionalni park Skadarsko jezero: +382 (0)20 879 100
Sportsko-ribolovno društvo Podgorica: +382 (0)69 023 227

Posmatranje ptica
Skadarsko jezero je stanište 281 vrsta ptica, što predstavlja oko 50% ukupnog broja evropskih vrsta i jedno je od najbogatijih močvarnih područja u Evropi.U gotovo divljim močvarnim oblastima Skadarskog jezera nalaze se mješovite kolonije pelikana, kormorana, čigri, čaplji i drugih ptičijih vrsta.
Posmatranje ptica na Jezeru može se organizovati iz čuna ili sa za to posebno izgrađenih platformi.
Najbolji period za posmatranje ptica je zima ili jesen, jer tada Skadarsko jezero prelijeću velika jata migratornih ptica.

Posmatranje ptica vrši se u organizaciji NP Skadarsko jezero, uz obaveznu najavu jedan dan ranije.

Centar za posjetioce Vranjina: +382 20 87 91 03

Osmatračnice za ptice:

Stanaj
Žabljačke livade
Plavnica
Raduš

NP Skadarko jezero – Manifestacije
SKADARSKO JEZERONa području Nacionalnog parka Skadarsko jezero održava se veliki broj manifestacija i festivala, od kojih neki imaju dugogodišnju tradiciju.

Trofej Skadarskog jezera (13. jul)
Festival vina i ukljeve (druga polovina decembra)
Festival prirode i kulture (septembar)
Koštanijada (kraj oktobra, početak novembra)
Festival na drugoj strani (avgust)
Dan ekologije, turizma, kulture i sporta (tokom ljetnjih mjeseci)

NP Skadarsko jezero – GastronomijaSkadarsko_jezeroNa Skadarskom jezeru se najviše izlovljava krap, ukljeva i jegulja.
Specijaliteti jezerske kuhinje su krap u tavi, jegulja pripremljena na orizu ili pečena na ražnju.
Veći dio ulova vrijedni domaćini suše na dimu. Posebno su ukusni dimljeni krap i ukljeva spremljeni „na salatu“, kao i marinirana riba.
Na trpezi će se uz odlično pripremljenu ribu naći i vino koje predstavlja tradicionalni proizvod regiona. Crmnica je kolijevka autohtonih vinskih sorti vranca i kratošije.
Ovdje se vjekovima proizvodilo vino i rakija karakteristične arome.Vinima iz skadarske zone se pripisuju i ljekovita svojstva.
Ponudu čine i kvalitetan koziji sir, masline i maslinovo ulje.

KRAP U TAVI

Potrebno:

Krap od 1.500 gr.(obrađen, posoljen, poprskan limunovim sokom);
Luk (crmnički) izrezati na rebarca – 500 g;
Kisjele jabuke (izrezati na kriške) – 300 g;
Dunje (izrezati na kriške) – 300 g;
Suve šljive (izvaditi koštice i oprati) – 200 g;
Suvo grožđe (oprati vrućom vodom) – 50 g;
Bijelo vino – ½ l;
Ulje – 2 dl;
Sok od limuna – 1 kom;
Lovorov list (sitno izdrobiti) – 1 kom;
Peršun (sitno isjeckati ½ vezice);
So, biber.

Način pripreme:

Obrađenog krapa posoliti i naglo ispržiti na vrelom ulju, sa obije strane, a zatim ga prebaciti u pleh.
Na ulju preostalom od prženja, popržiti crni luk dok ne uvene, dodati kisjele jabuke, dunje, suve šljive, suvo grožđe, limunov sok, lovorov list, pola količine vina,
sitno sjeckani peršun.

Začiniti po ukusu i ovako začinjenu smjesu staviti oko ribe i peći 40 minuta u umjereno zagrijanu pećnicu.
U toku pečenja ribu prelivati ostatkom vina da bi jelo ostalo sočno. Krap se servira u cijelom komadu, a voće sa kojim se pekao poslužiti kao prilog.

NP Skadarsko jezero – Kako doći
Do Jezera se lako stiže putem ili željeznicom, budući da je smješteno na glavnim saobraćajnicama (put Podgorica – Petrovac; pruga Podgorica-Bar).
Obe saobraćajnice prolaze preko Jezera kroz naselje Virpazar.
Mali grad Virpazar je smješten na polovini magistralnog i željezničkog puta od glavnog grada Podgorice (28 km) i (30 km) od Luke Bar.Željeznička stanica „Virpazar“ je smještena na 800m od centra ovog malog grada. Lokalni vozovi staju na ovoj stanici.
Saobraćaj duž obale Jezera je moguć asfaltnim putem lokalnog tipa, gdje je moguće zastati na određenim proširenjima kako bi posmatrali Skadarsko jezero i okolinu.

Sve informacije o turističkoj ponudi, smještaju, restoranima možete dobiti u Centru za posjetioce nacionalnih parkova Crne Gore,
na Vranjini.E-mail: np-skadarlake@t-com.me ili telefon: + 382 020 879 100, 879 103, 879 097.

GPS: 42°16’18.57″N 19° 7’23.94″E

Krstarenje jezerom i posjeta kulturno-istorijskim spomenicima je moguće sa Vranjine i keja Virpazara.

AVIO PREVOZ

Putnici koji doputuju u Crnu Goru avionom, imaju na raspolaganju dva međunarodna aerodroma:
Podgoricu i Tivat. Aerodrom Golubovci je 12 km daleko od centra Podgorice i 18 km od Virpazara.
Tivatski aerodrom je 80 km od Podgorice i 110 km od Virpazara.

Montenegro Airlines saobraća iz Tivta i Podgorice.

http://www.montenegroairlines.com

Podgorica: + 382 (0)20 664 411; 664 433

Beograd: +381 (0)11 26 21 122

JAT Airways

http://www.jat.com

Podgorica: + 382 (0)20 664 740; 664 750

Beograd: + 381 (0)11 311 21 23

Telefoni željezničkih stanica:

Podgorica: + 382 (0)81 620 430

Bar: + 382 030 346 141

Telefoni autobuskih stanica:

Podgorica: + 382 (0)20 620 430

Bar: + 382 (0)30 346 141

NP Skadarsko jezero – Foto Galerija

NP Skadarsko jezero  Cjenovnik

Ulaznica(uključujući posjetu Centru za posjetioce na Vranjini i Virpazaru, kao i jedno krstarenje)	5,00 €/1 dan/po osobi
Zakup sale	20,00 €/1h
Korišćenje usluga vodiča	40,00 €/4h
Korišćenje usluga vodiča	80,00 €/8h
Iznajmljivanje kajaka	3,00 €/1h/jednosjed
Iznajmljivanje kajaka	5,00 €/1h/dvosjed
Iznajmljivanje kajaka	20,00 €/1dan/jednosjed/dvosjed
Iznajmljivanje plovila (sa kormilarom)	40,00 €/1h/do 12 sjedišta
Vožnja plovilom	5,00 €/1h/po osobi
Organizovana tura za posmatranje ptica (obezbijeđen prevoz i vodič)	160,00 €/ 4h/ do 4 osobe
Organizovana tura za posmatranje ptica (obezbijeđen prevoz i vodič)	240,00 €/4h/5 do 12 osoba
Naknada za korišćenje objekata i prostora za određene namjene (parkiranje, kampovanje, loženje vatre) plaća se u visini i to za:
Korišćenje prostora za postavljanje šatora	3,00 €/1 dan
Korišćenje uređenih kamp prostora	20,00 €/1 dan
Loženje vatre na posebno uređenim mjestima (u cijenu uključena potrebna količina drveta)	5,00 €/1 dan
Naknada za snimanje igranih i komercijalnih filmova, spotova i reklama u nacionalnim parkovima plaća se u visini:
Igrani I komercijalni filmovi	200,00 €/1 dan
TV reklame I spotovi	400,00 €/1 dan
Naknada za sakupljanje i branje šumskih plodova plaća se u visini i to:
Dozvola za branje I sakupljanje šumskih plodova,gljiva,ljekovitog I aromatičnog bilja	50,00 €/1 godina/po osobi
Dozvola za branje I sakupljanje šumskih plodova,gljiva,ljekovitog I aromatičnog bilja	5,00 €/1 dan/po osobi
Naknada za sportski ribolov:
Skadarsko jezero	5,00 €/dan/po osobi
Sportska ribolovna dozvola Skadarsko jezero	20,00 €/7dana/po osobi
Godišnja sportska ribolovna dozvola Skadarsko jezero	100,00 €/godina/po osobi
Godišnja sportska ribolovna dozvola Skadarsko jezero za penzionere i studente	50,00 €/godina/po osobi
(u sve navedne cijene uračunat je pdv 21%-izuzev za ulaznice)

Godišnja ulaznica za sve nacionalne parkove

13,50€ / 1 godina/ po osobi